به گزارش تابناک قم، آن چنان که در تمام کشورهای جهان مرسوم است، زمانی یک پروژه دولتی افتتاح میشود که به بهرهبرداری کامل رسیده باشد. اما در سرزمین ما گاهی برای برجستهنمایی فعالیتها و اقدامات، پیش از زمان بهره برداری و در شرایطی افتتاح میشود که پروژهای هنوز نیاز به پیشرفت دارد؛ چنان که چند سال پیش در خصوص زیرگذر عمار - یاسر قم نیز چنین اتفاقی افتاد و با وجود تکمیل نشدن این زیرگذر مسئولان استانی و کشوری آن را افتتاح کردند.
افتتاح تشریفاتی
بهمن ماه سال گذشته بود که بعد از چند سال وعدههای مکرر از سوی مسئولان استان، مهمترین سالن تئاتر قم با عنوان «تالار مرکزی شهر» با مساحت 10 هزار متر مربع با حضور چند تن از وزرای دولت و مسئولان استان افتتاح شد.
کلنگزنی تالار شهر از سال ۸۷ آغاز و ۳۵ میلیارد تومان برای ساخت تالار شهر هزینه شد.
«حجتالاسلام عباسی دانشی» مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در گفتوگو با خبرنگار همشهری در رابطه با وضع تالار مرکزی شهر گفت: این تالار با بیش از ۹۵ درصد پیشرفت در بهمن سال پیش افتتاح شد و اکنون فقط بخش سن سالن اصلی آن کامل نشده که خوشبختانه تجهیز آن با دوران رفع تحریمها همراه شده و وسایل مورد نیاز این تالار در گمرک کشور منتظر ترخیص است. با راه اندازی کامل این تالار یک مجموعه استاندارد تئاتر را در قم خواهیم داشت و این سالن اولین سالن مجهز تئاتر است که پس از انقلاب در کشور ساخته میشود.
حجتالاسلام دانشی با اشاره به اینکه قرار است این مجموعه به بخش خصوصی واگذار شود، اظهار کرد: مطابق سیاستهای کلان دولت مقرر شده مدیریت این مجموعه به بخش غیردولتی واگذار شود و جلساتی نیز در این رابطه برگزار شده است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در پاسخ به این سوال که آیا در صورت واگذاری به بخش خصوصی، هنرمندان در تامین هزینههای استفاده از این تالار با مشکل روبهرو نمیشوند، اظهار کرد: اقتصاد هنر یکی از سیاستهای مهم ماست و معتقدیم منافات ندارد از یک اثر هنری حمایت کنیم و این اثر بتواند در عرضه عمومی منابع مالی خود را تامین کند. گاهی اوقات رایگان بودن کار باعث بیرونقی آن میشود و باید این فرهنگ سازی در میان مردم صورت گیرد که برای نیازهای تفریحی خود هزینه کنند. اگرچه در سالهای اخیر تجربه ثابت کرده است مردم قم برای تماشای آثار هنری حاضر به هزینه کردن هستند. برای مثال در نوروز امسال برای اولین بار در قم ۲۰هزار بلیت سینما فروخته شده و در سال گذشته نیز برای اولین بار ۱۲هزار نفر به تماشای تئاتری با موضوع کودک نشستند.
«سید مهدی صادقی» استاندار قم نیز در گفت و گو با همشهری با اعلام نارضایتی از وضع موجود تالار مرکزی شهر تصریح کرد: ما نیز درصدد بهره برداری هر چه زودتر از این مجموعه عظیم هستیم. چند هفته پیش طی صحبتهایی که با وزیر ارشاد داشتیم خواستار پیگیری هر چه زودتر ترخیص تجهیزات از گمرک بودیم.
بهترین افراد برای مدیریت تالار شهر، اهالی تئاتر هستند
جدا از اینکه این تالار چه زمانی به بهره برداری کامل میرسد مهمترین دغدغه این روزهای اهالی نمایش قم در این خصوص نحوه مدیریت آن است.
در حالی که مسئولان استان با هدف برونسپاری در صدد واگذاری مدیریت این تالار به بخش خصوصی هستند، هنرمندان عرصه تئاتر این اقدام را برابر با مرگ و رکود بیش از پیش تئاتر قم میدانند.
«مجدالدین معلمی» رئیس حوزه هنری استان با بیان اینکه باید به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان حق داد که با توجه به بزرگی این مرکز امکان اداره مستقل آن را نداشته باشد، تصریح کرد: سپردن این مرکز به بخش خصوصی اقدام درستی نیست زیرا بخش خصوصی قصد درآمدزایی دارد و کاری به تعالی و پیشرفت تئاتر قم ندارد. در شرایط کنونی نیز سالنهای اجارهای در استان قم زیاد است که دردی از هنرمندان دوا نمیکنند.
رئیس حوزه هنری قم افزود: توقع ما این است که ادارهکننده اصلی تالار مرکزی شهر قم یک اداره دولتی باشد و تنها بخشهای جنبی آن به اجارهکننده خصوصی واگذار شود. در واقع اگر بخواهند این سالن را اجاره دهند به سرنوشت برخی از مجتمعهای دیگر استان دچار خواهد شد که در نهایت اثر خوبی بر فضای هنری نخواهد گذاشت.
«احمد سلیمانی» مسئول واحد هنرهای نمایشی حوزه هنری قم نیز اظهار کرد: به نظر من اگر قرار باشد بخش خصوصی مدیریت این، تالار اختصاصی نمایش را بر عهده بگیرد، بهترین افراد، خود هنرمندان نمایش هستند. در واقع وقتی تالار به بخش خصوصی واگذار شود، اجارهکننده مجبور است به خاطر درآمدزایی علاوه بر اینکه از گروههای تئاتر اجاره بها دریافت کند، راه را برای فعالیتهای دیگر باز کند و به این ترتیب اختصاصی بودن این سالن در حاشیه قرار بگیرد.
سلیمانی اظهار کرد: به نظر من اگر به اهالی نمایش قم اعتماد و مدیریت این سالن به این هنرمندان سپرده شود، میتوانیم از پس هزینههای این مجموعه بربیاییم و نه تنها خرجی روی دست دولت نگذاریم بلکه تا چند سال بعد درآمدزایی هم داشته باشیم. به این ترتیب گروههای تئاتری نیز به کمک مالی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی نیازی نخواهند داشت و تا سالها باری از دوش این نهاد برداشته میشود.
واگذاری تالار شهر به بخش خصوصی؛ مرگ تئاتر قم
«حمید لاجوردی» بازیگر قمی که سالهاست اجرای برنامههای تلویزیونی ویژه کودکان را در شبکه قم برعهده دارد نیز تصریح کرد: به نظر من واگذاری تالار مرکزی شهر قم به بخش خصوصی مساوی با مرگ تئاتر قم است. اگرچه در شرایط فعلی نیز اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برای سالنی که در اختیار گروهها میگذارد، اجاره بها میگیرند اما همه تئاتریها توانایی پرداخت این مبالغ را ندارند.
این بازیگر تئاتر و تلویزیون تصریح کرد: این مساله را که الان یک گروه تئاتر توانسته با اجرای این نمایش درآمدزایی مناسبی داشته باشد نباید به گروههای دیگر تعمیم داد چراکه ژانر نمایش ما استثناست. باید دید وقتی نمایش مذهبی یا اجتماعی را روی صحنه میبریم باز هم مردم استقبال میکنند یا نه؟ در حالی که فضای هنری قم به گونهای است که مردم به تماشای هر تئاتری نمینشیند. بنابراین باید به صورت ریشهای و عمیق بررسی کرد که چگونه میتوان از گروههای تئاتر حمایت کرد تا به مرحلهای برسند که نیاز به حمایتهای مادی دولت نداشته باشند. از سوی دیگر اهالی نمایش باید کار خوب تولید کنند و نهادهای دولتی نیز باید حمایت خوبی از این گروهها داشته باشند.
توجه به اقتصاد هنر یکی از لوازم کار هنری در شرایط امروز جامعه است و هنرمندان باید رفته رفته به سمت درآمدزایی و نبود وابستگی به نهادهای حاکمیتی حرکت کنند اما از سوی دیگر بر اساس اظهارنظرهای اهالی نمایش واگذاری این سالن به بخش خصوصی که هدفی جز درآمدزایی ندارد، در استان قم با توجه به محدودیتها و مشکلاتی که گروههای تئاتر دارند، نتیجهای جز انزوای گروههای نمایش ندارد. با وجود توانایی هنرمندان نمایش قم، مردم این شهر هنوز با تئاتر آنچنان که باید ارتباط قوی ندارند و استقبال شهروندان قمی از یک نمایش در ژانر کودک را نمیتوان دلیلی بر رونق تئاتر قم دانست.
بنابراین اگر این تالار به بخش خصوصی سپرده شود از آنجا که گروههای تئاتر، توانایی پرداخت هزینه اجاره آن را نخواهند داشت و با توجه به اینکه مدیریت آن مجموعه نیز ناگزیر از تامین هزینههای خود است، قطعا از این تالار اختصاصی برای برنامهها و همایشهایی غیر از تئاتر استفاده خواهد شد. نتیجهای که با هدف اصلی ساخت این مجموعه در تضاد است.
رهاکردن جامعه هنری به حال خود اگر باعث تعطیلی هنر نشود، سبب کم کیفیت شدن آثار هنری میشود چون تا زمانی که ذهن خلاق هنرمند درگیر تامین هزینههای زندگی و حتی تولید اثر است، نمیتواند تمرکز لازم برای خلق اثر فاخر و تاثیرگذار داشته باشد و مجبور است اثری تولید کند که در درجه اول مورد رضایت مردم عامه قرار گیرد. این امر نیز در بیشتر موارد پایین آوردن سطح آثار هنری را به دنبال خواهد داشت.
منبع: همشهری