ساماندهی معابر بافت فرسوده با رویکرد ارتباط حرم با فضاهای مذهبی مانند گذر آقاسید حسن و گذر خان و ساماندهی مجموعه بیت النور از دیگر اولویت‌های سازمان نوسازی، بهسازی و زیباسازی است.
به گزارش تابناک قم، بافت فرسوده یکی از جدی‌ترین مشکلات شهر قم است، به گونه‌ای که یک ششم بافت مسکونی این شهر شاخص‌های استاندارد شهرسازی، رفاه عمومی و مدیریت بحران را ندارند. پرونده بهسازی و احیای این بافت‌ها هم روند لاک‌پشتی خود را سپری می‌کند . تسهیلاتی که برای نوسازی بافت‌های فرسوده در نظر گرفته شده نتوانسته گره‌گشا باشد زیرا اهالی محله‌های قدیمی، زندگی زیر سقف لرزان را به تحول و نوسازی ترجیح می‌دهند.
سازمان نوسازی، بهسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) که امسال برای اولین بار به صورت مستقل فعالیت خود را آغاز کرده یکی از سازمان‌هایی است که در کنار اداره کل راه و شهرسازی بیشترین نقش را در نوسازی بافت‌های فرسوده دارد. «علیرضا خاکی» مدیرعامل این سازمان محدوده مصوب بافت فرسوده در شهر قم را هزار و 74 هکتار اعلام کرد و افزود: با شاخص‌هایی که وزارت راه و شهرسازی دارد، این محدوده به هزار و 800 هکتار افزایش می‌یابد.
خاكی به تسهیلات پیش بینی شده برای نوسازی و احیای بافت فرسوده اشاره کرد و افزود: پروانه ساخت در این منطقه تا 2 طبقه رایگان است، به این صورت که 50 درصد هزینه عوارض پروانه را دولت پرداخت می‌کند و 50 درصد دیگر طبق مصوبه شورای اسلامی شهر قم بخشیده می‌شود. به گفته مدیرعامل سازمان نوسازی، بهسازی و زیباسازی اطراف حرم، بخشودگی 100 درصدی عوارض تراکم پایه در کمتر شهری اجرا می‌شود.
مصوبه دولت برای پرداخت سود تسهیلات
یکی دیگر از تسهیلاتی که برای نوسازی و احیای بافت فرسوده در نظر گرفته شده، اعطای وام 50 میلیون تومانی برای هر واحد احداثی است. به گفته خاکی، مشارکت در پرداخت سود این تسهیلات در یک سال و نیم اول 12 درصد و بعد از آن 18 درصد است.
بالابودن سود تسهیلات یکی از مهم‌ترین دلایل بی‌رغبتی ساکنان بافت‌های فرسوده برای نوسازی این بافت‌هاست.
خاکی اظهار کرد: دولت مصوبه‌ای دارد که 10 درصد سود تسهیلات بانکی بافت‌های فرسوده را بپردازد و ما منتظر اعلام دستورالعمل اجرایی این مصوبه هستیم.
وی به پیاده روی چند ساعته وزیر راه و شهرسازی در محله‌های قدیمی و اطراف حرم مطهر اشاره کرد و گفت: وزیر راه و شهرسازی در سفر اخیر خود به قم اعلام کرد که قرار است تسهیلات ویژه‌ای برای نوسازی و احیای بافت فرسوده در نظر گرفته شود.
مداخله مستقیم جواب نداد
به گفته خاکی، تجربه پروژه‌های مداخله مستقیم در بافت‌های فرسوده تاکنون جواب نداده و از این پس رویکرد تسهیلگری و مشارکت مردمی در دستور کار قرار دارد.
وی اظهار کرد: رویکرد بهسازی معابر و ارائه خدمات پایه مثل ساماندهی محور حرم تا بیت النور و بیت‌النور تا شاه حمزه که مسیرهای تاریخی است اجرایی خواهد شد تا با مناسب سازی این محورها بتوانیم بستر حضور زائران را فراهم کنیم و هم مالکان و اهالی محله از این طرح بهره مند شوند. البته ایجاد فضای سبز کوچک محلی در کنار مساجد یا مراکز فرهنگی هم در دستور کار است.
مدیرعامل سازمان نوسازی، بهسازی و زیباسازی اطراف حرم با بیان این‌که رویکرد توانمندسازی محله‌ها در برنامه‌های جدید مورد تأکید است، اظهار کرد: به جای این که بلوک را تملک کنیم و 50 درصد را بسازیم، نقشه‌ای تهیه شده که محله‌های قدیمی توانمندسازی شوند. خاکی با اشاره به راه اندازی دفتر تسهیلگری در محله باغ پنیه، تصریح کرد: امسال این دفتر در محله‌های دیگر قم ایجادمی‌شود، چون معتقدیم که راه اندازی این دفتر در سرعت بخشی به شهرسازی مشارکتی نقش موثر دارد.
وی افزود: نگاه ما این است که با مردم گفت‌وگوهایی داشته باشیم و مشکل اصلی هر محله را شناسایی کنیم و بر اساس آن، دستگاه‌ها و نهادهای استان وارد کار شوند. ممکن است در محله‌ای بازگشایی یک معبر کوچک ضرورت داشته باشد و یا به ایجاد فضای سبز و دیگر موارد نیاز باشد که بر اساس این نیازها، برنامه‌ریزی می‌شود.
خاکی گفت: تا زمانی که دفاتر تسهیلگری در محله‌های مختلف ایجاد شود، سازمان نوسازی، بهسازی و زیباسازی اطراف حرم آمادگی دارد مشکلات شهروندان را از طریق ایجاد پایگاه‌های اجتماعی در محله‌ها پیگیری کند.
رویکرد بازآفرینی شهری
خاكی بازآفرینی پایدار شهری را رویکرد جدی این سازمان ذکر کرد و گفت: در گذشته، پروژه‌هایی در بافت فرسوده تعریف می‌شد که مردم در تعریف، احیا و بهره برداری بافت‌ها نقش نداشتند، ولی در رویکرد جدید کمک کنیم که مردم در محله‌ها بمانند و انگیزه نوسازی پیدا کنند.
مدیرعامل سازمان نوسازی، بهسازی و زیباسازی اطراف حرم تأکید کرد: در برخی بافت‌ها توان مالی وجود دارد ولی انگیزه نوسازی نیست، اما در برخی بافت‌ها توان مالی وجود ندارد.
وی ایجاد فضای سبز در مجاورت مساجد اصلی هر محله را یکی از برنامه‌های احیای بافت‌های فرسوده عنوان کرد و افزود: ساکنان بسیاری از بافت‌های فرسوده به دلیل نبود توجه یا کمبود خدمات، یا از این محله‌ها خارج می‌شوند و یا انگیزه نوسازی ندارند. بنابراین ما در صدد هستیم در کنار مردم باشیم و انگیزه نوسازی را در آنها تقویت کنیم.
خاکی افزود: جلسات ستاد بازآفرینی شهری به طور مرتب تشکیل می‌شود و تاکنون مطالعات 9 محله شروع شده و مطالعات خاصی هم برای تمامی محله‌ها خواهیم داشت.
وی با اشاره به تصویب ردیف بودجه 36 میلیارد تومانی برای شهرهای مذهبی، ابراز امیدواری کرد که بخشی از این اعتبار برای بازآفرینی پایدار شهری در قم تخصیص یابد.
اولویت‌های سازمان
مدیرعامل سازمان نوسازی، بهسازی و زیباسازی اطراف حرم مطهر چندی پیش هم از بودجه 10 میلیارد تومانی این سازمان خبر داد که بخش قابل توجهی از این بودجه در نیمه نخست سال 95 به بحث‌های مطالعاتی و برنامه ریزی اختصاص داده شد.
وی، بهسازی و نوسازی محله قدیمی چهل اختران را یکی از اولویت‌های این سازمان برشمرد و تأکید کرد: این پروژه در مرحله تملک است.
به گفته وی، ساماندهی معابر بافت فرسوده با رویکرد ارتباط حرم با فضاهای مذهبی مانند گذر آقاسید حسن و گذر خان و ساماندهی مجموعه بیت النور از دیگر اولویت‌های سازمان نوسازی، بهسازی و زیباسازی است.
منبع: همشهری
