این گنبد در کوه یزدان و به فاصله 25 کیلومتری شمال غربی قم قرار دارد که در گذشته معدن فعال روباز به نام معدن یزدان بود و از آن نمک برداشت می‌شد، اما برداشت نمک از این معدن متوقف شده است.
به گزارش تابناک قم، 4 هزار و 744 کیلومتر، فاصله آلمان تا قم را طی کرده بودند تا بتوانند از تنها گنبد نمکی متقارن جهان دیدن کنند. «هرتا» و «یولیا» 2 گردشگر آلمانی در کتابی تاریخی از وجود گنبد نمکی در قم اطلاع پیدا کرده بودند و شناخت جاذبه‌های گردشگری ایران از جمله جاذبه‌های کویری یزد و آثار باستانی در استان‌های فارس و اصفهان انگیزه‌ای شده بود که راهی ایران شوند.
آنها بعد از بازدید از مکان‌های دیدنی تهران، راه قم را در پیش گرفته و بعد از پرس و جوهای بسیار توانسته بودند گنبد نمکی قم را پیدا کنند. «مجید حیدری» راهنمای گردشگری این 2 توریست آلمانی است که در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری اظهار کرد: این 2 گردشگر از آلمان بیشتر با هدف دیدن همین کوه نمک به ایران آمدند. من که خود اهل ایران هستم این گنبد را نمی‌شناختم و به واسطه همین 2 گردشگر، اولین بار به این منطقه سفر کردیم.
اگر چه می‌توان ساده از گفته حیدری در ظاهر گذشت اما ناآگاهی از میراث تاریخی و گردشگری کشور مساله‌ای بسیار با اهمیت است که مردم ایران به آن دچار هستند. بسیاری از مردم قم هنوز از وجود گنبد نمکی که یک جاذبه طبیعی و گردشگری فوق العاده است اطلاع ندارند اما گردشگران اروپایی از آن سوی دنیا برای دیدن این جاذبه طبیعی صدها کیلومتر مسافت را طی می‌کنند.
این گنبد در کوه یزدان و به فاصله 25 کیلومتری شمال غربی قم قرار دارد که در گذشته معدن فعال روباز به نام معدن یزدان بود و از آن نمک برداشت می‌شد، اما برداشت نمک از این معدن متوقف شده است.
جشنواره‌ای از رنگ در کوه نمک
زیبایی‌های طبیعی این گنبد نمکی به حدی است که هر بیننده‌ای را به حیرت می‌آورد. ترکیب رنگین لایه‌های تشکیل دهنده کوه با رنگ‌های زرد، ابری، سفید، صورتی، خاکستری تیره و قرمز ارغوانی چشم هر بیننده‌ای را می‌نوازد. جنس سنگ‌های تشکیل دهنده کوه نیز مارنی - ماسه‌ای است.
بلورهای نمکی تشکیل شده طی سال‌ها از نمک به صورت تیغه‌های مشخص و کنگره منظره خاصی ایجاد کرده است که آرامش خاصی را به همراه دارد. بعد از اولین پیچ کوه تالاب یا حوضچه‌ای نمکی شکل گرفته است که یکی از زیبایی‌های منحصر به فرد این منطقه است. این تالاب در فصولی از سال از آب شور پر می‌شود و در فصول خشک که آبی در آن نیست کف پوشیده شده از نمک آن منظره‌ای منحصر به فرد را ایجاد می‌کند.
طبقه‌ای بودن لایه‌های کوه در جهت شرقی - غربی یکی دیگر از جاذبه‌های زیست محیطی است که طبقات نمک هم از آن پیروی کرده‌اند. خاصیت درمانی و آرامش‌بخشی نمک از دیگر ویژگی‌هایی است که این منطقه را به یک کانون بالقوه گردشگری تبدیل کرده است که می‌توان از آن برای جذب گردشگر خارجی استفاده کرد.
تبدیل گنبد نمکی به سایت گردشگری
این جاذبه طبیعی و گردشگری فوق العاده که سال‌ها تنها به استفاده معدنی و برداشت نمک از آن منحصر شده بود، قرار است به یک سایت گردشگری تبدیل شود. این را «عیسی رضایی» مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم گفت و افزود: کوه نمک یک جاذبه طبیعی است که 15 کیلومتر در مسیر جاده جعفریه به ساوه و پشت منطقه دامشهر واقع شده است که تا سال‌ها مجوز برداشت نمک از آنجا صادر شده بود و بهره برداری از آن تنها به استفاده معدنی خلاصه می‌شد. اما اخیرا به دلیل پتانسیل گردشگری بسیار بالا پیشنهاد طرح ژئوتوریسم گنبد نمکی به شورای معادن ارسال شد و با تصویب این شورا این منطقه تغییر کاربری داده و به سایت گردشگری تبدیل خواهد شد.
رضایی به سابقه 6 میلیون ساله این گنبد اشاره کرد و افزود: قدمت بالای این گنبد آن را به منطقه زمین شناختی ویژه‌ای تبدیل کرده است. مارن قرمز، لایه‌های گچ و نمک مارن که خرد شده‌اند سطح این گنبد را که بزرگ‌ترین کوه نمک متقارن جهان است تشکیل داده‌اند که ۵ تا ۱۸ متر ضخامت دارد و قطعات بزرگ سنگ‌های آندزیتی و بقایایی از گچ هم در آن دیده می‌شود.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم، این گنبد از سمت شمال تا 3 کیلومتر گسترش یافته و ویژگی‌های درمانی و جاذبه‌های گردشگری بسیار ویژه آن سازمان صنعت و معدن را به فکر انداخت که تنها استفاده معدنی بردن از این شاهکار گردشگری بسیار حیف است و برای تغییر کاربری این معدن اقدام کرد.
حوضچه‌ای در دل کوه
رضایی از جاذبه‌های گردشگری این منطقه نیز گفت و تأکید کرد: تپه ماهورهایی که در این منطقه به وجود آمده‌اند جاذبه بصری بسیار زیبایی را ایجاد کرده‌اند. در قسمتی از این کوه حوضچه‌ای ایجاد شده است که در فصل تابستان و با خشک شدن آب نمک‌های کف آن بسیار منظره زیبایی را خلق می‌کند که علاوه بر زیبایی‌های طبیعی به دلیل خاصیت آرامش بخشی نمک می‌تواند مورد استقبال ویژه مردم قرار بگیرد و سالیانه گردشگران بسیاری را به استان قم جذب کند تا قم علاوه بر توریست مذهبی در جذب ژئوتوریسم هم حرفی برای گفتن داشته باشد.
برای استفاده از ظرفیت گردشگری بسیار ویژه این منطقه نیاز به ایجاد زیرساخت‌هایی است. آن طور که رضایی تأکید کرده، در سال جاری قرار است اعتباری برای ساخت جاده این منطقه تخصیص داده شود. در واقع برای این‌که کوه نمک به یک سایت گردشگری تبدیل شود مقدماتی لازم است که ساختن جاده و انتخاب سرمایه‌گذاری که بتواند تاسیسات گردشگری در این منطقه را تجهیز کند از جمله این مقدمات است. برای انتخاب سرمایه‌گذار رایزنی شده اما هنوز قطعی نشده است.
به گفته رضایی، برنامه‌هایی در دست اقدام است که این منطقه گردشگری برای ثبت ملی معرفی شود.
اجازه دستکاری در طبیعت بکر را نمی‌دهیم
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با بیان این مطلب تأکید کرد: زیبایی و جذابیت گردشگری این منطقه به همین بکر و دست نخورده بودن آن بر می‌گردد و به همین دلیل نباید به هیچ وجه اجازه دستکاری و تغییر در کوه را بدهیم بلکه سرمایه‌گذار بخش خصوصی می‌تواند در اطراف این منطقه یک سری تاسیسات گردشگری مانند کمپ طبیعت ردی، رستوران و مجتمع تفریحی و امکاناتی به منظور بازی‌های کویری ایجاد کند.
این جاذبه طبیعی گردشگری حاصل گذر قرن‌هاست که امروز به دست ما رسیده است. پای حرف طبیعت دوستان که بنشینید در دلشان از استفاده گردشگری از این جاذبه طبیعی نگران هستند، این که نکند توسعه گردشگری در این منطقه همانند بسیاری دیگر از جاذبه‌های توریستی و گردشگری کشور با نابودی همراه باشد.
این در حالی است که رضایی مساله حفظ و نگهداری از این منطقه و جلوگیری از هر گونه دستکاری در کوه نمک را پیش فرض ایجاد این سایت گردشگری دانست و افزود: یک سری نظارت‌ها از سوی سازمان میراث فرهنگی انجام خواهد شد که هیچ گونه خللی در این سرمایه ملی که حاصل گذشت قرن‌ها و متعلق به همه نسل‌هاست وارد نشود و از طرف دیگر هم تعهداتی مبنی بر نگهداری و حفاظت از این منطقه از سرمایه‌گذار گرفته می‌شود.
زیبایی‌ها و شگفتی این جاذبه طبیعی وقتی بیشتر مشخص می‌شود که بدانیم این پدیده زنده و در حال گسترش است. جاذبه‌ای که سوغاتی از قرن‌ها پیش است و حالا به دست ما افتاده تا مانند 6 میلیون سال گذشته آن را حفظ کنیم و به دست آیندگان دهیم.
منبع: همشهری
