با همه این‌ها جمعیت اندک این روستا هر سال تاسوعا و عاشورا مراسم ویژه نخل‌گردانی را در این روستا اجرا می‌کنند تا اشکی به شوق سالار شهیدان بریزند و نمادی برای خود داشته باشند.
به گزارش تابناک قم، کیلومتر 50 جاده قم سلفچگان و در 4 کیلومتری رودخانه قمرود یا اناربار یا همان گهررود، قلعه‌ای وجود دارد که این روزها بیشتر اوقات درش بسته است. قلعه‌ای از خشت و گل که با برج‌هایی نیمه‌افروخته در اطرافش حفاظت می‌شود و در 200 ساله‌اش نشان‌دهنده تمام خستگی‌های تاب آورده در طول سالیان عمرش است.
مردم روستای دولت‌آباد همان ساکنان این قلعه هستند که روزی به 140 خانوار می‌رسیده‌اند اما امروز فقط 20 خانوار در دل ویرانه‌ها در این قلعه باقی مانده است. پیرمردها و پیرزن‌هایی که عمری در دولت‌آباد زندگی کرده‌اند و حالا نه پای رفتن به شهرهای بزرگ را دارند و نه توان دوام آوردن در آنجا را.
مردم دولت‌آباد مثل خیلی از دیگر روستاهای قم، مشکل آب دارند. یک تانکر فلزی کنار در چوبی قلعه وجود دارد که قرار است نیاز آبی اهالی و مردم را برطرف کند؛ اما بیشتر آبی که در این تانکر ریخته می‌شود سهم رانندگانی خواهد شد که از کنار این قلعه عبور می‌کنند. پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های تنهای این روستا تا خودشان را به قلعه برسانند، همه چیز تمام شده است.
آن طور که قدیمی‌ها می‌گویند این قلعه در زمان قاجار کارکرد نظامی داشته و لایه فلزی در آن هم نشانه‌ای از جنگی بودن قلعه برای جلوگیری از آتش است.
تاریخ شفاهی دولت‌آباد
دولت‌آباد روستایی است که دوباره باید آن را به نقشه استان بازگرداند یا برای حفاظت از مردم باقی‌مانده و میراث گذشته‌اش فکری کرد. روستایی که حتی شاید بسیاری از مسئولان استان از وجودش بی‌خبر باشند؛ اما در تاریخ شفاهی سابقه بلندبالایی برای آن ذکر شده است. عده‌ای قدمت این قلعه و روستا را به دوره زندیه مربوط دانسته‌اند و عده‌ای هم به افشاریه و صفویه.
این قلعه زمانی مرکز نظامی بوده به همین دلیل برج‌های مراقبت متعددی دارد که امروز در حال فروریختن هستند. خانه‌هایی که مردم در این قلعه ساخته‌اند هم شرایط استانداردی ندارد و وضعیت آب شرب در آن بسیار بد است.
با همه این‌ها جمعیت اندک این روستا هر سال تاسوعا و عاشورا مراسم ویژه نخل‌گردانی را در این روستا اجرا می‌کنند تا اشکی به شوق سالار شهیدان بریزند و نمادی برای خود داشته باشند.
آن طور که «عبدالله باقری»، جامعه‌شناس و روزنامه‌نگار در جلسه هفتگی بنیاد قم‌پژوهی می‌گوید؛ نخلی که در روزهای تاسوعا و عاشورا در دولت‌آباد در مراسم نخل‌گردانی استفاده می‌شد امروز 150 سال قدمت دارد. مردم روستا این نخل را شب تاسوعا تزئین می‌کنند و آن را 3 کیلومتر تا امامزاده نزدیک روستا حمل می‌کنند.
در جوار امامزاده، یاحسین‌گویان 3 بار نخل روی دست اهالی بلند می‌شود و کسانی که حاجتی دارند، از زیر آن رد می‌شوند.
وی با اشاره به وزن سنگین این نخل افزود: در نزدیکی امامزاده گردنه سختی است که عبور از آن با نخل و شور شدیدی که ایجاد می‌شود، صحنه‌های جالبی می‌آفریند. افرادی که مسئول حمل نخل هستند نباید آن را زمین بگذارند و اگر این کار صورت بگیرد باید قربانی کنند. این دسته در ظهر عاشورا از 8 صبح شروع می‌شود و افراد تا ظهر به روستا برمی‌گردند.
به گفته وی با اینکه در حال حاضر این روستا جمعیت بسیار کمی دارد، روز عاشورا هزار نفر در مسجد روستا گرد هم می‌آیند که این نشان می‌دهد بخشی از اهالی روستا که از آن کوچ کرده‌اند همچنان نسبت به این مراسم تعصب و علاقه دارند.
روضه‌خوانی 7 ساله آیت‌الله شرعی در این روستا، جعبه سیبی که مردم پای نخل می‌گذارند و بعدها بین بیماران برای شفا تقسیم می‌شود، حرکت به سوی امامزاده در شب تاسوعا به همراه نخل و آن هم با چراخ‌های گردسوز از دیگر رسوم محرم در روستای دولت‌آباد است که باقری به آن اشاره می‌کند.
این مدرس دانشگاه می‌گوید فرهنگ و تاریخ مردم دولت‌آباد بسیار مهجور مانده و قلعه‌ای که بی‌شک به تاریخ این سرزمین تعلق دارد در حال ویران شدن است؛ اما کسی به این موضوع توجهی ندارد. آیین‌های عاشورایی هم با وفات آخرین نفر از اهالی از بین خواهد رفت و بعید است کسی سال‌های بعد یادش بیاید که روستایی با این همه شگفتی و ویژگی در نزدیکی شهر قم وجود داشته است.
منبع: همشهری
