اهداف برگزاری جشنواره ملی نمادهای شهری رضوی هم، اشاعه و ترویج فرهنگ منور رضوی، گسترش فعالیتهای فرهنگی هنری، مذهبی و مرتبط با سیره ائمه معصومین علیهم‌السلام به ویژه امام رضا(ع) بیان شد.
به گزارش تابناک قم، ۲ سالی است شهرداری قم به برگزاری جشنواره و مسابقه ملی نمادهای شهری رضوی اقدام می‌کند. محورهای این جشنواره آن گونه که «سیدرسول موسوی‌نژادیان» دبیر وقت جشنواره و سرپرست سابق سازمان فرهنگی هنری شهرداری قم عنوان کرد، توجه به ترویج فرهنگ قرآن و عترت ویژه امام رضا(ع)، موضوع انقلاب اسلامی، فرهنگ ایثار و شهادت و نوآوری و خلاقیت در ایده‌پردازی و روش‌های اجرایی و کاربرد مواد و مصالح جدید تعیین شده است.
اهداف برگزاری جشنواره ملی نمادهای شهری رضوی هم، اشاعه و ترویج فرهنگ منور رضوی، گسترش فعالیتهای فرهنگی هنری، مذهبی و مرتبط با سیره ائمه معصومین علیهم‌السلام به ویژه امام رضا(ع) بیان شد. اما در مراسم اختتامیه این جشنواره که در مرکز همایش‌های بین‌المللی شهرداری قم برگزار شد، گله‌هایی از سوی برخی اعضای هیأت داوران و برندگان صورت گرفت که موجب شد دلایل آن را بررسی کنیم. بخش‌هایی از این گفت‌و‌گو‌ها را پیش رو دارید که می‌خوانید.
پیامدهای مثبت جشنواره و دغدغه‌ها
برگزیده دومین دوره جشنواره ملی نمادهای شهری رضوی درباره پیامدهای مثبت جشنواره و دغدغه‌های آن توضیح میدهد و می‌گوید: اصل انجام این فعالیت بسیار مبارک است و چند پیامد مثبت دارد: نخست آن‌که فضای اشتغال از انحصار چند شرکت و افراد خاص خارج می‌شود. دوم آن‌که فرصت دیده شدن و استعدادیابی نسل جدید فراهم می‌شود. سوم آن‌که به جای یک ایده، ده‌ها ایده پیش روی کارفرمایان قرار می‌گیرد که قدرت انتخاب به آن‌ها میدهد.
مهندس «محمدحسن فروزان‌فر» ادامه‌می‌دهد: مورد دیگر این‌که به مدد چنین مسابقه‌هایی یک فضای علمی و تخصصی به وجود می‌آید که موجب پیشرفت حوزه معماری می‌شود. اما نباید فراموش کرد کیفیت و چگونگی برگزاری این جشنوارهها و مسابقه‌ها، میزان تأثیرگذاری آن‌ها را مشخص می‌کند.
وی می‌گوید: اگر بخواهیم همین جشنواره «نماد شهری رضوی» را مثال بزنیم، معتقدم با توجه به هزینه و انرژی صرف شده، تأثیر مثبتی نداشته است. به عنوان برگزیدۀ دو دورۀ این جشنواره، هیچ شباهتی با یک رویداد حرفه‌ای در آن نمی‌بینم. چرا که موضوع مسابقه خود گویای همه چیز است. «نماد شهری» دو کلیدواژه دارد که مشخص می‌کند قرار است یک نماد (المان) در شهر طراحی و ساخته شود. پس در هیأت داوران باید فردی با تخصص شهرسازی باشد، تا آثار را از لحاظ تناسب شهری، هماهنگی با سیمای شهری، ارتباط با معابر پیاده و سواره و... بسنجد.
فروزان‌فر می‌افزاید: همچنین چون قرار است یک نماد (المان) طراحی شود، پس نیاز است فردی با تخصص معماری آثار را از لحاظ فرم‌پردازی، توجه به زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی، هویت، کیفیت ساخت، مصالح، نور‌پردازی و... بررسی کند. در حالی که در جمع هیأت داوران، جای چنین افرادی خالی است.
برگزیده دومین دوره جشنواره ملی نمادهای شهری رضوی بیان می‌کند: نکته بعد بی‌نام و نشان بودن مسابقه و جشنواره است که ناشی از نگاه هنری و تجسمی برگزارکنندگان به موضوع است. اگر قرار است این نماد در یک میدان یا فضای شهری ساخته شود، باید با نام و نشان آن منطقه، مقیاس آن و بسیاری معیارهای دیگر سنخیت داشته باشد. به عبارت دیگر نمادی که برای میدان امام خمینی(ره) در نظر می‌گیریم با نماد میدان میثم متفاوت است؛ بنابراین یک مسابقۀ حرفه‌ای کاملا به این موارد واقف است و نتیجه بهتری هم خواهد گرفت.
برنامه‌ریزی جدی برای مسابقه‌های آینده
برگزیده دومین دوره جشنواره ملی نمادهای شهری رضوی نیز می‌گوید: برگزاری جشنواره‌هایی با چنین اهدافی تأثیر و نقش بسزایی در شکوفایی این نوع هنر در درازمدت خواهد داشت. اما آنچه مهم است، مداومت در برگزاری و مدیریت صحیح است. چه در مرحله سیاست‌گذاری و چه در مرحله اجرا و برگزاری باید به این موارد دقت شود.
محسن آهی‌اندی می‌افزاید: این‌که جشنواره‌ای با دریافت بودجه‌ای فقط برای یک سال برگزار شود، بدون آن‌که برنامه‌ای برای تداوم و تکرار آن در نظر گرفته شده باشد یا این‌که جشنواره‌ای در فراخوانی عمومی آثار هنری را جذب کند اما برنامه‌ای برای اجرایی شدن طرح‌ها در فضای شهری نداشته باشد، مفید نخواهد بود.
وی ادامه میدهد: ارکان یک جشنواره باید افرادی متخصص باشند تا آثار دریافتی به دور از تخصص، گزینش و انتخاب نشوند. رعایت نشدن این موارد فقط به اسراف در هزینه و اتلاف وقت می‌انجامد. ضرورت دارد شورای سیاست‌گذاری جشنوارهها در گام نخست، با توجه به موارد فوق تشکیل شود و همه برنامه‌ریزی‌ها به این صورت انجام شود.
بهترین راه کشف استعدادهای هنری
برگزیده دومین دوره جشنواره ملی نمادهای شهری رضوی می‌گوید: برگزاری جشنوارهها و مسابقه‌های هنری، بهترین راه برای کشف استعدادهای هنری است. چرا که همه در یک شرایط مساوی قضاوت می‌شوند. چندی پیش هم بهرام شیردل معمار برجسته ایرانی که سال‌های زیادی در دانشگاه هاروارد تدریس می‌کرد در مصاحبه‌ای به اهمیت مسابقه‌های معماری اشاره کرد و نبود آن را از خلأ‌های موجود در ایران بیان کرد.
مهندس «میلاد علی‌اکبری» می‌افزاید: بهترین آثار هنری هم در طول تاریخ با این روش انتخاب و ساخته شده‌اند. نمونه بارز آن هم اثر تاریخی طاق کسری است که گفته می‌شود در مسابقه «سرزمین ایران» و در زمان اختلاف و درگیری بین ایرانیان و یونانیان برگزار شد و سرانجام هنرمندی یونانی برنده شد و بنای آن توسط خود او به اجرا در آمد.
وی ادامه میدهد: البته ناگفته نماند برگزاری نامناسب جشنوارهها و نقض قوانین بیان شده در فراخوان‌ها موجب بی‌اعتمادی هنرمندان به چنین مسابقه‌ها و محیط‌های هنری می‌شود و همان‌طور که شاهد هستیم روز به روز هنرمندان بیشتری از جشنواره‌های داخلی دست می‌کشند و تمرکز خود را معطوف جشنواره‌های خارجی می‌کنند، چون جشنواره‌های خارجی بدون خلف وعده به تعهدات خودشان عمل می‌کند.
نیاز به تدارک جدی
رئیس هیأت داوران دومین جشنواره نمادهای شهری رضوی نیز می‌گوید: درست است که این جشنواره بسیار جوان است اما اگر قرار است حرکتی بزرگ ماندگار و اصیل را انجام دهیم که آثار آن متناسب با شعار و جنبه‌های دینی و معنوی باشد، نیازمند تدارکات جدی، عالمانه و هوشمندانه به اندازه شعار‌ها و انتظار‌ها هستیم.
امکانات این جشنواره اگر در سطح دیگر جشنواره‌هاست باید به همان اندازه نیز از آن انتظار داشت. «مرتضی گودرزی‌دیباج» می‌افزاید: واقعیت این است که ما اگر قرار است هدف بزرگی را نشانه رویم و به غایت مقدسی فکر کنیم نیازمند این هستیم که در رفتار، مطالعه و عمل با جشنواره‌های دیگر متفاوت باشیم. اگر قرار است این آثار به شهر‌ها رفته و الگو باشند، هنرمندان باید جدی‌تر و با مطالعه به جشنواره وارد شوند.
وی که دکترای فلسفه هنر دارد، اظهار می‌کند: آنچه مشخص است با توجه به این سخنان و نیز گفته‌های سیدجواد جعفری مدیرعامل بنیاد بین‌المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) که خروجی جشنواره ملی نمادهای شهری رضوی قرار است قابل استفاده برای کل کشور باشد و آثار آن به شهرداری‌های کشور ارسال شود تا محور یک جریان تولید نشان‌های شهری و ساماندهی و فرهنگ‌سازی در موضوع هنرهای دینی و ملی باشد، به نظر می‌رسد باید اهتمام جدی‌تر و دقت بیشتری در فراهم آوردن مقدمات اساسی آن صورت گیرد تا دارای خروجی و تأثیر اعلام شده باشد و اعتباری برای قم و مشهد به عنوان بانیان و برگزارکنندگان آن شود.
منبع: همشهری
