امروز اگر به یکی از روستاهای قم سر زده باشید وقتی در خصوص برآورد هزینه ساخت و ساز از یک مشاور املاک یا پیمانکار ساختمان سوال کنید، خواهد گفت که بنای شما «مهندسی ساز» است یا «معماری»؟ جالب اینجاست که برای هر دو این ساخت و سازها هم پایان کار صادر می شود.
کد خبر: ۳۶۱۳۲۶
تاریخ انتشار: ۲۷ دی ۱۳۹۵ - ۰۱:۲۸ 16 January 2017
به گزارش تابناک قم، روزنامه گویه قم در شماره روز 26 دی ماه مطلبی با عنوان «تولید بافت فرسوده در روستاهای قم!» را به قلم فاطمه عبدالرسولی منتشر کرد.

در این مطلب می خوانیم: «نظام مهندسی»، عبارت تعریف نشده در مثلث دخیل در ساخت و سازهای روستایی قم! مثلثی که در راس هرم آن بنیاد مسکن قرار دارد و دهیاری و بخشداری هم متولی صدور پروانه هستند. 

این دو نهاد تقریبا هیچ نقش دیگری را در ساخت و سازهای روستایی داخل طرح هادی بر عهده ندارند. طراحی و نظارت هم بر عهده فردی با مدرک کاردانی است که در آزمون ورود به طرح نظام مهندسی روستایی قبول شده است. نقشه ساختمان را یک نفر از آنها می کشد و فرم نظارت را هم فرد دیگری پر می کند و به عنوان ناظر ساختمان شما معرفی می شود. 

اینجا پرونده اخذ پروانه برای یک قطعه زمین روستایی بسته شده است و بقیه ماجرا در اختیار مالک است. اگر بخواهد از وام مسکن روستایی استفاده کند، ناگزیر است که بر اساس نقشه مصوب و با نظارت ناظر مربوطه پیش برود، ولی اگر قید این وام را بزند، هر آنچه که مد نظر خودش باشد را می تواند در زمین خود اجرا کند، بدون حتی یک سوال و جواب از مراجع ذیصلاح!

امروز اگر به یکی از روستاهای قم سر زده باشید وقتی در خصوص برآورد هزینه ساخت و ساز از یک مشاور املاک یا پیمانکار ساختمان سوال کنید، خواهد گفت که بنای شما «مهندسی ساز» است یا «معماری»؟ جالب اینجاست که برای هر دو این ساخت و سازها هم پایان کار صادر می شود و مالک هیچ مشکلی برای اخذ انشعابات آب، برق، گاز و تلفن ندارد.

برای بررسی این موضوع در بین مردم برخی از روستاهای قم رفتیم، صحبت های مردم و مسئولان محلی در این خصوص بسیار جالب بود. برخی معتقدند که «مهندسی ساز» بودن یک بنا یعنی خرج اضافه و زیر خاک کردن سرمایه، برخی هم معتقدند که رعایت برخی نکات فنی، در کاهش هزینه ها در دراز مدت می تواند کارساز باشد.

در همین رابطه گفت و گویی را با تعدادی از روستائیان و برخی از مسئولان محلی انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:

مهندسان ناظر هزینه اضافی برای ما می تراشند

یکی از اهالی روستای ورجان به خبرنگار ما گفت: اینکه می گویند باید بر اساس نقشه و با حضور مهندس ناظر ساختمان خود را بسازی، حرف درستی نیست، چرا که مهندسان ناظر تنها برای ما هزینه اضافی می تراشند.

محمد علی کریمی اظهار داشت: برای یک ساختمان یک طبقه می گویند که باید فلان قدر میلگرد و سیمان را زیر خاک بکنی، با قیمت امروز تقریبا شناژبندی یک ساختمان به اندازه همان وامی است که به عنوان وام مسکن روستایی می خواهند به ما آن هم در چند مرحله بدهند.

وی افزود: چه دلیلی دارد که من برای حداکثر 15 میلیون تومان وام بیایم و بیش از 25 میلیون هزینه اضافی برای خود بتراشم، هیچ وقت چنین کاری نمی کنم، من خودم و پدرم معمار و بنا هستیم، در همین روستا بیش از 100 خانه ساختیم که هنوز بعد از گذشت 30 سال هیچ عیبی نکرده است.

کریمی بیان داشت: این زمین را بنیاد مسکن به من واگذار کرده و قصد دارم برای خودم یک خانه بسازم، برای گرفتن پروانه هزینه های مربوط به محاسبه و نظارت را پرداخت کرده ام، ولی نقشه ای که می خواهم روی این ساختمان پیاده کنم، چیز دیگری است.

وی گفت: به نظر من مهندسانی که وظیفه طراحی نقشه و نظارت را بر عهده دارند، به دلیل اینکه از بافت روستاها اطلاعی ندارند، هیچ وقت نمی توانند آن چیزی را که مطلوب یک فرد روستایی است محاسبه و اجرا کنند، به همین دلیل است که فرهنگ استفاده از مهندس ناظر در ساخت و سازهای روستایی جا نیفتاده است.

در طول ساخت و ساز فقط دو بار مهندس ناظر را دیدم

یکی از اهالی روستای سیرو نیز به خبرنگار ما گفت: در طول مدت و ساخت و ساز خانه ام فقط دو بار مهندس ناظر را دیدم، یک بار وقتی که برای امضاء فرم ناظر به وی مراجعه کردم و یک بار هم برای امضاء مربوط به پایان کار.

روح الله اسماعیلی اضافه کرد: این چه نظارتی است که یک مهندس ناظر حتی یک بار هم برای بررسی روند ساخت و ساز بالای سر کار من نیامده است تا حداقل معمار و بنای من را راهنمایی کند که چه کاری انجام دهد؟

وی بیان داشت: البته دوستان من می گویند که تو شانس آورده ای که چنین ناظری پیدا کردی، برخی از ناظران هستند که به قول معروف پوست صاحب کار را می کنند و توقع دارند خانه ای که در یک روستا ساخته می شود با خانه ای که در فلان محله شهر احداث می شود، به لحاظ رعایت اصول ایمنی یکی باشد.

اسماعیلی با اشاره به اینکه بنده معتقدم که برخی از هزینه هایی که برای مهندسی ساز بودن یک بنا پرداخت می کنی، در بلند مدت می تواند در کاهش هزینه ها کارساز باشد، تصریح کرد: یکی از اولویت های ما در ساخت خانه در روستا، ارزان درآمدن آن است و بنده عرض می کنم تا زمانی که حضور مهندسان ناظر و رعایت اصول ایمنی بخواهد هزینه های ساخت و ساز را به صورت نامتعارف بالا ببرد، رعایت اصول ایمنی در ساخت و ساز به عنوان فرهنگ در روستاهای قم جا نخواهد افتاد.

بنیاد مسکن هم اصول ایمنی را رعایت نمی کند

دهیار سابق یکی از روستاهای بخش کهک با تاکید بر اینکه بنیاد مسکن هم اصول ایمنی را در ساخت و سازهای خود رعایت نمی کند، گفت: ضرب المثلی در زبان فارسی داریم که می گوید «هرچه بگندد نمکش می زنند، وای به حالی که بگندد نمک» این ضرب المثل دقیقا مصداق بارز عملکرد بنیاد مسکن در روستاهای قم در زمینه ساخت و ساز است.

وی که نخواست نامش فاش شود، اظهار داشت: بنیاد مسکن که خود اصلی ترین متولی ساخت و ساز در روستاهای قم می باشد، در برخی از موارد اقدام به ساخت و ساز غیر قانونی کرده است.

وی افزود: بنیاد مسکن با این بهانه که از دلالی و خرید و فروش زمین های واگذاری به جوانان روستایی جلوگیری کند، در بسیاری از روستاهای استان قم بر روی زمین های واگذاری، بناهایی را در حد اجرای اسکلت و بعضا سفت کاری اجرا کرده است.

وی اضافه کرد: قصد ندارم وارد این موضوع بشوم که در حال حاضر همین ساختمان های نیمه کاره هم در حال خرید و فروش است در صورتی که طبق قانون، این یک کار غیر قانونی است.

وی بیان داشت: اولین تخلف بنیاد مسکن در ساخت این ساختمان ها این بود که نسبت به اخذ مجوز از دهیاری مربوطه اقدام ننموده و حدود 50 دستگاه ساختمان را بدون مجوز بنا کرده بود که البته با پیگیری های صورت گرفته، این مشکل پس از گذشت چند ماه حل و مجوزهای مربوطه صادر گردید و سهم عوارض روستا اخذ شد.

وی افزود: اما در بررسی های فنی و مهندسی که صورت گرفته، مشخص شده است که بنیاد مسکن در این ساخت و سازها برخی از موارد فنی را رعایت نکرده است، بنده قصد ندارم در این مصاحبه وارد ریز مسائل شوم که چه نکاتی در این ساخت و سازها رعایت نشده است، چرا که این وظیفه نهادهای نظارتی و سازمان نظام مهندسی است.

وی بیان داشت: البته مطلع هستم کارگروهی که در اداره کل راه و شهرسازی مستقر است، بازدیدی از این ساخت و سازها داشته و پرونده ای را در خصوص تخلفات صورت گرفته تشکیل داده است.

وی گفت: وقتی نهادی که خود متولی ساخت و ساز اصولی با رعایت مباحث فنی در روستاها است، اقدام به این عمل و در واقع تولید بافت فرسوده در روستاها می کند، دیگر چه توقعی از مردم عادی داریم.

«دهیار» پلیس ساختمان در روستاها است

رئیس شورای اسلامی شهرستان قم اما در گفت و گو با خبرنگار ما، نقش «دهیاران» را در ساخت و سازهای اصولی و فنی در روستاها بسیار پررنگ می داند و می گوید: دهیار در روستاها وظیفه پلیس ساختمان را بر عهده دارد و باید جلوی ساخت و سازهای غیرقانونی و غیر فنی را بگیرد.

علی قاسمی ورجانی اظهار داشت: اما متاسفانه این موضوع به هیچ عنوان در روستاهای استان قم عملیاتی نمی شود چرا که دهیاران دانش کافی را در این زمینه ندارند.

وی افزود: هیچ کدام از دهیاران روستاهای استان قم دانش این را ندارند که بتوانند تشخیص دهند فلان ساخت و ساز بر اساس رعایت اصول فنی در حال احداث است یا خیر، یا اصلا این ساختمان بر اساس نقشه مصوب اجرا می شود یا خیر. این مهمترین دلیلی است که باعث شده امروز شاهد ساخت و سازهایی در روستاهای استان قم باشیم که هیچ یک از اصول ایمنی در آنها رعایت نمی شود.

قاسمی ورجانی تصریح کرد: ساخت و سازهای به اصطلاح معماری، جدای از اینکه استحکام لازم را نداشته و در آینده نزدیک تبدیل به بافت فرسوده در روستاها می شوند، در زمینه استفاده بهینه از انرژی نیز بسیار مشکل ساز هستند، به طول مثال در یک روستایی که دارای آب و هوای تقریبا گرم است و بارندگی چندانی هم نمی شود، چه دلیلی دارد که از سقف های سبک و شیروانی استفاده کنیم.

وی بیان داشت: این سقف های فلزی باعث می شود که در تابستان گرما را به خود بگیرند و خنک کردن آن ساختمان نیاز بسیاری به مصرف انرژی داشته باشد و در زمستان هم گرما را هدر دهند. ضمن اینکه استفاده از شیشه های دوجداره و ... نیز در روستاهای قم تقریبا یک مبحث غیر قابل استفاده ای است.

وی با تاکید بر اینکه نقش نظام مهندسی هم در ساخت و سازهای روستایی بسیار کمرنگ است، گفت: البته این را قبول داریم که برای یک مهندس با سابقه، مقرون به صرفه نیست که محاسبه یا نظارت ساختمان یک طبقه را در فلان روستای دورافتاده بر عهده بگیرد و اصلا جزء سهمیه او هم نیست که چنین کاری انجام دهد، ولی وظیفه این سازمان است که با همکاری سایر نهادهای ذیربط، تمهیدی بیندیشد که در روستاهای استان قم شاهد رعایت بیش از پیش اصول فنی و ایمنی در ساخت و سازها باشیم.

نماینده قم در شورای عالی استان ها خاطر نشان کرد: به نظر من برای جلوگیری از تولید بافت فرسوده و رعایت اصول ایمنی و فنی و مهندسی در ساخت و سازهای روستایی، در وحله اول باید نسبت به افزایش دانش فنی دهیاران در این خصوص اقدام شود و نظام مهندسی می تواند در این راستا با برگزاری کلاس های آموزشی، سطح دانش دهیاران را بالا برده و از آنان به عنوان یک نیرو مستقر در روستا در جهت جلوگیری از ساخت و سازهایی که در آن اصول فنی و مهندسی رعایت نشده است، استفاده نمایند.

قاسمی ورجانی ادامه داد: نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، بومی سازی قوانین نظام مهندسی در حوزه ساخت و ساز روستایی است، به گونه ای که یک فرد روستایی به این باور برسد که رعایت اصول ایمنی و فنی و مهندسی که از سوی مهندس محاسب یا ناظر توصیه می شود، بار مالی اضافی برای او به همراه نخواهد داشت.

وی تصریح کرد: استفاده از مدیریت روستا به عنوان یک پتانسیلی که بدون هزینه در اختیار سازمان نظام مهندسی است، می تواند نقش بسیار پررنگی در جلوگیری از تولید بافت فرسوده در روستاهای استان داشته باشد.

به نظر می رسد سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قم بیشترین تمرکز خود را بر روی شهرستان قم گذاشته است و به نوعی از ساخت و سازهای صورت گرفته در روستاهای قم غافل شده است. نقش سازمان نظام مهندسی در جهت ارتقاء کیفیت ساخت و سازها در روستاهای استان قم نقش غیر قابل انکاری است که متاسفانه تا کنون آنچنان که باید و شاید این نقش به درستی ایفا نشده است.


برای پیوستن به کانال رسمی تابناک قم در تلگرام میتوانید از لینک های زیر استفاده نمایید:

https://telegram.me/www_tabnakqom_ir

https://telegram.me/joinchat/AAAAAEBGvgGdXHQWdwFDDA

منبع: تابناک
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار