یکی از اولویت‌های اساسی در برنامه توسعه اقتصادی بسیاری از کشورها، ایجاد و حمایت از واحدهای صنعتی است. واحدهای صنعتی در ایجاد اشتغال و فراهم کردن بستر مناسب برای افزایش تولیدات و صادرات نقش مهمی دارند. در اکثر کشورها، واحدهای صنعتی عامل جذب و اشتغال بخش عظیمی از جمعیت کشور و آموزش نیروی کار متخصص است.
بسیاری از کارشناسان معتقد هستند که راه حل مشکل بیکاری، فقر و دستیابی به توسعه اقتصادی در کشورهای جهان سوم، توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط در این کشورها است. در شرایطی که به لحاظ سیاسی و یا به لحاظ اقتصادی امکان استفاده از منابع خارجی وجود ندارد، منابع داخلی از امتیاز بسیار بالایی برخوردار است. کسب و کارهای تولیدی صنعتی، با بهره گیری از سرمایه‌های داخلی و همچنین اعتبارات دریافتی از بانک ها و با استفاده از کالاهای واسطه‌ای می توانند به فعالیتهای خود ادامه داده و اقتصاد کشور را زنده نگه دارند.
اهمیت افزایش دامنه کسب و کار در استان قم که دربردارنده جمعیت زیادی از بومیان و مهاجران است، لزوم توجه به واحدهای صنعتی این استان و توسعه آن‌ها را دو چندان کرده است. اگرچه تلاش‌ها برای تقویت واحدهای صنعتی قم پابرجا است ولی خبرهای ضد و نقیضی در این زمینه به گوش می‌رسد که برخی حاکی از بهبود و برخی حاکی از رکود وضعیت این واحدها است.
در ادامه گفت‌وگوی فارس با محمود سیجانی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم پیرامون وضعیت اشتغالزایی واحدهای صنعتی در این استان را می‌خوانید:
بر اساس مصوبه وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان صنعت، معدن و تجارت قم موظف بر ایجاد 6 هزار شغل در بخش واحدهای صنعتی در این استان تا پایان سال 1396 بوده است، از این میزان چه مقدار محقق شده است؟
باید منابع لازم تأمین می‌شد تا بتوان این میزان شغل را به صورت کامل ایجاد کرد؛ در سال 96 حدود 4 هزار شغل یعنی نزدیک به 66 درصد از این میزان محقق شده است.
سهم واحدهای صنعتی مختلف استان در ایجاد شغل تا پایان امسال چقدر بوده است؟
بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته حدود 2 هزار فرصت شغلی باید از محل اتمام طرح‌های نیمه‌تمام ایجاد می‌شد، هزار فرصت شغلی در زمینه صنعت فرش و میزان باقی‌مانده نیز از واحدهای صنفی و سایر واحدهای موجود در استان.
بر اساس آماری که ارائه کردید حدود 40 درصد از میزان پیش‌بینی شده محقق نشده است، علت اصلی این مسئله چه بوده است؟
گرچه بانک‌ها در بحث «سرمایه در گردش» همراهی خوبی با واحدهای صنعتی استان داشتند که حداقل نتیجه این همراهی حفظ واحدهای موجود و توسعه بخشی از آنان بوده است ولی در مجموع اعتبارات لازم در راستای اتمام طرح‌های نیمه‌تمام فراهم نشد.
اگر سرمایه ثابت برای طرح‌های نیمه‌تمام تأمین شود می‌توان میزان اشتغالزایی در بخش واحدهای صنعتی در استان را به حد مطلوب و مورد انتظار رساند.
به جز کمبود اعتبارات که دلیل اصلی عدم تحقق میزان شغل مورد انتظار در استان تا پایان 96 بوده است، سایر علل تأثیرگذار بر این مسئله را چه می‌دانید؟
رکود و سایر مشکلات موجود در بازار نیز بر این مسئله تأثیرگذار بوده است. رونق بازار به افزایش اشتغال در بخش واحدهای صنعتی کمک می‌کند.
گران شدن برخی مواد اولیه واحدهای تولیدی به ویژه در بخش صنایع پتروشیمی نیز از دیگر علت‌های این مسئله است؛ اگر این مسئله حل شود بسیاری از واحدهای صنعتی در بخش تولیدات و صادرات فعال‌تر می‌شوند و به همان میزان اشتغال بیشتری ایجاد می‌کنند.
کمبود نقدینگی برخی واحدهای تولیدی استان نیز از دیگر علل این مسئله است. فروش مدت‌دار، مطالبه واحدهای صنعتی از شرکت‌های دولتی از جمله خودروسازان و قطعه‌سازان و مطالبه واحدهای تولیدی پزشکی و بهداشتی از وزارت بهداشت موجب کمبود نقدینگی واحدهای تولیدی و کاهش تولید و رونق این واحدها شده است.
نرخ بالای سود تسهیلات بانکی برای واحدهای تولیدی بر رکود و کاهش رغبت تولیدگران برای توسعه واحدهای تولیدی أثرگذار بوده است؟
نرخ بالای تسهیلات بانکی برای واحدهای تولیدی نیز ضربه سنگینی به عرصه تولیدات صنعتی وارد می‌کند؛ 18 درصد نرخ سود برای این تسهیلات توجیهی ندارد.
صنعتگران انتظار دارند تسهیلات با نرخ سود کمتر و همراه با مقداری یارانه در اختیار آنان قرار گیرد تا به توانایی لازم برای ایجاد و توسعه واحدهای صنعتی تولیدی دست یابند.
نرخ سودی که برای تسهیلات بانکی واحدهای تولیدی در ایران مقرر شده است چقدر با میزان معمول این نرخ در جهان فاصله دارد؟
در ایران 18 درصد سود برای تسهیلات بانکی که در اختیار واحدهای تولیدی قرار می‌گیرد مقرر شده است در حالیکه در اغلب کشورهای جهان، نرخ سود وام‌های بانکی برای واحدهای تولیدی زیر 10 درصد یعنی تک رقمی است، در برخی کشورها این نرخ نزدیک به صفر و در برخی نیز یک یا دو درصد است.
بر اساس اطلاعات به دست آمده، مصرف انرژی در شهرک صنعتی شکوهیه قم مدتی است افزایش یافته است، میزان افزایش مصرف انرژی چقدر بوده است؟
در حقیقت در دو بخش شاهد رشد بوده‌ایم. طی سال گذشته و تابستان امسال حدود 1.5 میلیارد بهره‌وری انرژی در شهرک صنعتی شکوهیه قم اتفاق افتاد. همچنین در شهرک شکوهیه افزایش ظرفیت بخشی از واحدهای صنعتی را نیز شاهد بوده‌ایم که با راه‌اندازی مجموعه واحدهای جدید صورت گرفت.
امسال حدود 100 واحد صنعتی جدید در شهرک شکوهیه راه‌اندازی شد که تمام این واحدهای جدید و بخش‌های توسعه‌یافته نیازمند استفاده از انرژی در راستای افزایش سرانه تولید در استان هستند.
آیا علاوه بر جنبه مثبت افزایش مصرف انرژی در شهرک صنعتی شکوهیه که خبر از رونق واحدهای تولیدی می‌دهد، چالشی نیز در این زمینه وجود دارد؟
پیش‌بینی می‌شود اگر واحدهای تولیدی این شهرک با ظرفیت کامل کار کنند و واحدهایی که راکد هستند نیز فعال شوند با کمبود شدید انرژی برق در شکوهیه و شهرک‌های صنعتی مواجه خواهیم شد. برنامه‌ریزی برای مدیریت مصرف برق در شکوهیه در برنامه قرار دارد.
