به گزارش تابناک قم، آیت‌الله علیرضا اعرافی، در کنگره بین‌المللی «حج؛ جهان اسلام، چالش‌ها و راهکارها» که دیشب به صورت مجازی از سوی حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت برگزار شد، حج را قصه‌ای ریشه‌دار، کهن، تاریخی، سرنوشت‌ساز و بسیار پر رمز و راز جریان توحید و اسلام اسلام توصیف کرد.
وی حج را در منظومه عبادات اسلامی دارای منزلتی ویژه عنوان کرد و از دلایل آن گفت: نخست اینکه حج یک عبادت جامع است؛ حج از همه عبادات بهره‌ای گرفته است؛ شمه، سیما و شعاعی از همه عبادت‌ها در این عبادت جامع وجود دارد و می‌توان تعبیر کرد حج کلکسیونی از عبادت‌ها و نمادهای عبادی و مظاهر پرستش و نیایش خدا است.
وی حج را دارای فلسفه‌ای جامعه توصیف کرد و گفت: حج هم عبادت و حلقه اتصال انسان با خدای متعال است؛ حج پالایشگر روح و جان شرکت کنندگان در آن است؛ دوم اینکه حج همزمان از یک فلسفه اجتماعی بزرگ برخوردار است، چون حج در جمع برگزار می‌شود، حاجیان در کنار هم آهنگ خدا می‌کنند و از همه عالم و امت اسلام جمع می‌شوند؛ فلسفه حج همبستگی اسلامی است.
عضو فقهای شورای نگهبان ادامه داد: حج شکل‌گیری یک هویت واحد اسلامی ژرف، فراتر از همه مرزهای نژادی، زبانی، فرهنگی، جغرافیایی و هر چه این بشر و انسان و مسلمانان را از هم جدا می‌کند؛ همه این مرزها کنار می‌رود و یک جامعه منسجم کلان در آنجا شکل می‌گیرد و هویت اسلامی و معنوی و اخلاقی و اجتماعی و تمدنی اسلام را تزریق می‌کند.
وی تصریح کرد: بعد سوم حج بعدی سیاسی است؛ چون در حج باید مسایل امت اسلام و چالش‌های امت اسلام طرح شود؛ باید نخبگان امت اسلام در این مراسم در کنار هم قرار بگیرند؛ در اندیشه چالش‌ها و حدیات امت باشند و به گفتگو و چاره‌اندیشی و ارایه راه حل‌های درست بپردازند.
وی چهارمین بعد حج را وجود بعد اقتصادی حج دانست و گفت: در پرتوی این عبادت جمعی و روح اجتماعی و یک آهنگ سیاسی سالم و اسلامی، می‌توان اقتصاد امت اسلام را هم سامان داد؛ رشد و پیشرفت و تعالی امت اسلام را در پرتو حج تامین کرد؛ حج که باید وحدت اسلامی را پدید بیاورد، باید بازار مشترک اسلامی و تبادل اقتصادی امت اسلام و استقلال امت اسلام را از نظر سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به وجود بیاورد.
وی افزود : علاوه بر اینکه حج از همه عبادات بهره گرفته است، باید به این نکته توجه کرد که حج عبادتی ذو ابعاد و ذو اضلاع و ذو اطرافی است که فلسفه‌های گوناگون را در خود جمع کرده است؛ فلسفه‌های معرفتی و عمق عبادت الهی را در خود باز تابانده است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به ده‌ها کتاب نوشته شده در آداب حج، صدها روایت درباره آداب و فلسفه حج و فقه و احکام حج، اخلاق حج و اسرار حج تصریح کرد: حج عبادتی ساده نیست؛ باطن حج به غیب متصل است و در حیات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی امت اسلام تبدیل می‌شود. حج اردوگاه بزرگی است که انسان‌ها را از خانه و کاشانه جدا می‌کند و در کنار هم زنان و مردان مسلمان به آهنگی نو به سمت خدا حرکت می‌کنند؛ فرار الی الله، ضیوف الرحمان، وفود الی الله، ضیافت الله همه در حج تجلی کرده است.
وی حج را اردوگاه خودسازی و تعلیمی و تربیتی توصیف کرد و گفت: یک فلسفه بزرگ تربیتی و تمدنی در حج جلوه‌گر می‌شود و چه رازهای معرفتی و عرفانی که در مواقف مختلف جلوه‌گر می‌شود. همه حرکت‌های حج، حرکت ساز، تمدن‌ساز و هویت بخش است.
مدیر حوزه های علمیه، امت اسلام را در خیزشی نو و جهشی تازه ارزیابی و ابراز کرد: در پرتوی گفتمان اسلامی، محور مقاومت، بیداری امت اسلام که به دست جوانان و نخبگان امت اسلام رقم خورده است، در کنار این شاهد هجمه‌ها و تعرض‌ها به کیان جهان اسلام و وحدت امت اسلام و همبستگی آن هستیم.
وی رژیم صهیونیستی را خنجری بر قلب عالم اسلام توصیف کرد و گفت: اشغال، جنگ‌افروزی، اختلاف‌افکنی، دامن زدن به گرایش‌های تند افراطی برای به جنگ کشاندن مذاهب و اقوام و نژادهای اسلامی را شاهد هستیم؛ از سوی دیگر از هم گسیختگی امت اسلام، علی‌رغم اینکه این امت از تمام مواهب زمینی و آسمانی برخوردار است، می‌بینیم که این‌ها دردهای بزرگ امت اسلام است.
وی گفت: ما می‌توانیم، ظرفیت داریم و امکان آن هست که ۵۴ کشور اسلامی، نزدیک ۲ میلیارد نفر مسلمان با این همه ذخایر و منابع و معادن مانند دانه‌های یک تسبیح کنار هم قرار بگیرند و زنجیره‌ای به هم پیوسته را شکل دهند و یک محور و جبهه ایمانی و تمدنی را بسازند، اما این نیست. حج باید جایگاه طرح این مسایل باشد؛ حج کامل باید این چند ویژگی را داشته باشد؛ نخست اینکه عبادت الهی را در خود نشان دهد و به درستی حاجیان وارد آن خود سازی معنوی و اسرار و لایه‌های عمیق و درونی حج شوند؛ همه این ظرفیت را باید علمای اسلام فراهم آورند که حج کارگاه بزرگ اخلاقی، تربیتی، معنوی و پیدا کردن هویت و روح اسلامی باشد.
وی دومین ویژگی که در حج باید زنده شود را جایگاه وحدت اسلامی دانست و گفت: باید در حج، هر چیز موجب تفرق است کنار برود؛ همه مرزهای تفرقه‌ساز کنار برود و یک جبهه متحد اسلامی شکل بگیرد؛ گره خوردن حج با زندگی سیاسی و اجتماعی امت اسلام، سومین ویژگی حج است که باید زنده شود.
وی افزود: حج باید محکوم کننده اشغال فلسطین و اسراییل غاصب باشد؛ محکوم کننده مصایبی باشد که امروز به وسیله قدرت‌های استکباری در یمن، سوریه، فلسطین، لبنان، افغانستان و دیگر نقاط عالم اسلام در حال اتفاق است. حج باید تدبیر کننده و ارایه کننده راه حل این مشکلات باشد.
اعرافی، امنیت حجاج را بسیار مهم توصیف کرد و گفت: باید برای اینکه حج همیشه به طور مداوم انجام شود باید زمینه‌سازی شود؛ این وظیفه کسانی است که در آنجا مسئولیت دارند؛ با تاسف در این سال‌ها شاهد کشتارهای جمعی، حوادث ناگوار، ناامنی برای برخی مسلمانانی که از برخی نقاط مختلف عالم اسلام می‌آیند بوده‌ایم که این‌ها قابل قبول نیست.
عضو جامعه مدرسین ادامه داد: برای برگزاری حج در تراز این نگاه تمدنی اسلام، باید دولتمردان آن منطقه با کشورهای اسلامی در رفت و آمد باشند، پذیرای نظرات آن‌ها باشند، مشورت کنند، بیش از اینکه در همه مسایل به قدرت‌های استکباری تکیه کنند، به درون عالم اسلام بازگردند؛ در معماری، شهرسازی، هنر و بسیاری از مسایل فرهنگی و اجتماعی آنجا شاهد هستیم که با اغیار رابطه دارند و از آن‌ها الهام می‌گیرند؛ این‌ها پدیده‌های زشتی است که امروز وجود دارد؛ این‌ها باید به دامن اسلام بازگردند، با نخبگان و علمای عالم اسلام ارتباط داشته باشند.
وی درباره شرایط کرونا گفت: باید قوانینی را برای جلوگیری از شیوع بیماری کرونا رعایت کرد، اما در عین حال نباید تسلیم مطلق شرایط شد، باید با حفظ آن پروتکل‌ها راه را برای حضور همه اقوام، نژادها، مذاهب و کشورهای اسلامی در حج و عمره باز کرد.
وی افزود: امیدواریم با اهتمام امت اسلامی، بزرگان، علما، نخبگان و فرهیختگان امت اسلام، دولت‌های اسلامی بیدار شوند و در کنار هم قرار گیرند و از این شرایطی که امروز برخی کشورهای اسلامی به آن مبتلا هستند و در دامن بیگانگان قرار گرفته‌اند، فاصله بگیرند؛ کسانی که در مکه و آن سرزمین حکومت دارند نباید به سمت بیگانگان متوجه باشند، نباید جنگ‌افروزی کنند، نباید تفرقه‌افکنی کنند؛ نباید نگاه‌های مذهبی خشک را در آنجا حاکم کنند؛ این‌ها وظایف مهمی است که امیدواریم توجه شود تا به سمت حج‌های با شکوه گذشته برگردیم.
