تابناک رضوی: سال 1400 با مذاکرات، احتمال بازگشت به برجام و رفع تحریمها آغاز شد. همین رفت و آمدها به وین قیمت دلار را احساسی کاهش و افزایش داد.
هفته گذشته قیمت دلار حتی به کانال 20 هزار تومان هم رسید. همین مسئله دو سناریو را در بازار ایجاد کرد: نخست آن که تقاضا برای خرید دلار در بازار افزایش یافت و از طرف دیگر برخی مدعی شدند که به دلیل احتمال گشایش برجامی دلارهای خانگی روانه بازار شده است؛ این گفتهها در حالی مطرح میشد که پنجشنبه گذشته دلار کانال 21 هزار تومان را پس گرفت. همان روز عکسهایی منتشر شد که نشان میداد شهروندان تهرانی برای فروش دلارهای خانگی خود صف کشیدند اما روزنامه خراسان نگاه دیگری نسبت به صف طولانی در صرافیها داشت و نوشته بود: «به دلیل ارائه ارز به قیمت بازار متشکل ارزی مردم خریدار هستند و عدهای با ارائه کد ملی امکان خرید 2300 دلار هستند.» همین موضوع باعث تشکیل صف در صرافیهای تهران شده است.
حال اخیرا اخبار متفاوتی از مذاکرات وین به گوش میرسد. رسانهها و منابع داخلی مذاکرات را امیدبخش میدانند و میگویند توافق نزدیک است. اما رسانهها و مقامات خارجی را فضا را مبهم و توافق را دورتر میبینند. همین تناقض در گفتهها باعث شده که دلار در روزهای اخیر روند صعودی داشته باشد و در کانال 22 هزار تومان قرار گیرد.حال سوال این است که قیمت دلار تا انتخابات ریاست جمهوری چه روندی دارد؟ آیا ثبات قیمت دلار تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری است؟آیا کاهش قیمت دلار به نفع تولید و صادرات است؟
آنچه از روند مذاکرات و سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری پیداست ممکن است تا آستانه انتخابات و در کوتاه مدت قیمت دلار بین 20 تا 22 هزار تومان نوسان داشته باشد. هر چند برخی از کارشناسان بازار مالی پیشبینی کردهاند که قیمت دلار به 18 هزار تومان هم میرسد اما آنچه از رشد نقدینگی و پیشبینی روند تورمی 40 درصدی در 1400 مشخص است، به نظر میرسد که قیمت دلار در کانال 20 تا 22 هزار تومان ثابت باقی نمیماند.
ممکن است قیمت دلار تحت تاثیر هیجان ناشی از مذاکرات و رفع تحریم دوباره به کانال 20 هزار تومان باز گردد اما کاهش روند قیمت دلار در شرایطی که صادرات نفت به نوعی متوقف است هم به ضرر تولید و هم به ضرر صادرات تمام میشود.
چندی پیش هم حسین عبدهتبریزی، صاحبنظر ارشد مالی هم در مقالهای برای دنیای اقتصاد نوشت که « افزایش درآمد دلاری نباید به قیمت پایین دلار بینجامد تا مزیتهای تولید و صادرات ما صدمه نبیند.
او معتقد است: دولتی که کسری بودجه دارد و میخواهد دلار بفروشد، اگر دلاری از طریق مذاکرات جدید نصیبش شود، حتما عرضه میکند. علاقه هم ندارد که در پایان عمر دولت، نرخ دلار بسیار بالایی را تحویل دولت جدید دهد.»
هر چند گشایش برجام درآمدهای ارزی بانک مرکزی را تقویت میکند و حجم ذخایر ارزی بانک مرکزی تاثیر تعیینکنندهای بر قیمت ارز دارد و در نهایت باعث ثبات قیمت دلار میشود اما دولت هم در روزهای پایانی فعالیت خودش به دنبال تثبیت قیمت دلار است. از سوی دیگر آثار نتایج حاصل از گشایش برجام هم تا نیمه نخست امسال خودش را در بازارها نشان نمیدهد.
در این باز زمانی و در روزهای پایانی کابینه دوازدهم آنچه فعالان اقتصادی انتظار دارند این است که دولتمردان با اتخاذ سیاستهای منصفانه بتوانند نرخ ارز را در کانال معقولی ثابت نگهدارند که به دنبال انتشار اخبارهای متفاوت از جهان تولید، صادرات و اشتغالزایی آسیب نبیند.
محمدرضا حسینا / فعال اقتصادی و عضو اتاق بازرگانی مشهد